Weet jij wat er onder de grond zit bij een dijk? Een dijk is niet zomaar een berg zand in het landschap. Of een stapel stenen. Een dijk zit namelijk slim in elkaar om te zorgen dat het water er niet onderdoor of overheen kan. De kennis over dijkbouw ontwikkelt zich. Zulke nieuwe inzichten kunnen kosten besparen, of zorgen voor een sterkere dijk zonder dat de dijk verhoogd hoeft te worden. In deze mini-documentaire zie je wat we allemaal doen om de Grebbedijk circulair te verbeteren.
De drone beelden in deze video zijn gemaakt door Drone Wageningen.
Bij de verbetering van de Grebbedijk hebben we gezocht naar de beste oplossingen op het gebied van dijkbouw. Daarbij is ons uitgangspunt om te zorgen voor een duurzame dijk, met zo min mogelijk milieu-impact tijdens de bouw en het onderhoud. Een dijk die sterk is, lang mee gaat en die een bijdrage levert aan de klimaatdoelstellingen van Nederland. We kijken niet alleen naar de kosten voor de aanleg, maar rekenen ook de onderhoudskosten tijdens de levensduur van de dijk mee.
Mogelijke oplossingen wegen we zorgvuldig af, want iedere maatregel die niet genomen hoeft te worden, scheelt. We benaderen de bouw van de dijk circulair. Dat betekent dat we het materiaal dat in de omgeving te vinden is, zo veel mogelijk opnieuw gebruiken. Grond bijvoorbeeld, of grasplaggen, asfalt en damwanden. De kennis die we ontwikkelen delen we graag, want daar heeft iedereen wat aan bij dijkversterkingsopgaven.
Materialenpaspoort
We willen zo zuinig mogelijk omgaan met materiaal. Vandaar dat we een materialenpaspoort hebben ontwikkeld met al het materiaal van de dijk en het omliggende gebied. Zo weten we welk materiaal beschikbaar is om opnieuw te gebruiken. Denk bijvoorbeeld aan damwanden, klei, maar ook aan zand en grasplaggen.
Duurzame energie
Uit oppervlaktewater kan warmte gewonnen worden om bijvoorbeeld huizen mee te verwarmen. We hebben onderzocht of het mogelijk is een leiding voor thermische energie uit oppervlaktewater (TEO) aan te leggen. Het is nu nog niet zeker of er ooit zo’n systeem wordt aangelegd. We leggen nu nog niets aan maar we weten wel dat, als de plannen concreet worden, het mogelijk is om met een gestuurde boring een leiding onder de dijk door aan te leggen.
Sterkte van de onderlaag
Bij extreme weersomstandigheden kan de grasbedekking van de dijk wegslaan door de golven. Met innovatieve rekentechnieken is bepaald dat er een laag van 1,5 meter klei onder het gras nodig is om dit te voorkomen. Deze laag klei met gras geeft evenveel sterkte als een laag stenen. Het groene karakter van de dijk blijft zo behouden, want het is dus niet nodig om een steenbekleding aan te brengen.
Circulaire Peiler 2.0
Nederland heeft de ambitie om in 2050 een volledig circulaire economie te hebben. Dat betekent onder andere dat we alle grondstoffen steeds opnieuw gebruiken. Dat is niet makkelijk. In de gebiedsontwikkeling Grebbedijk maken we een start. In de Verkenningsfase hebben we de Circulaire Peiler 2.0 ontwikkeld. Hiermee kunnen we mogelijke oplossingen beoordelen op duurzaamheid en circulariteit.
Wil je ook de Circulaire Peiler 2.0 gebruiken? Download de Circulaire Peiler 2.0 (2 MB).
Circulair ontwerp
De gebiedsontwikkeling Grebbedijk is het eerste dijkversterkingsproject in Nederland dat zo veel mogelijk circulair wordt uitgevoerd. Dat is mooi. Maar de eerste zijn is ook een risico. Een mooie circulaire oplossing kan bijvoorbeeld toch heel duur blijken, of heel moeilijk. Voor het dijkontwerp is daarom gekeken naar de reguliere oplossingen voor de opgave en daarbij naar de mogelijkheden om dit circulair te maken en te optimaliseren naar super-circulair. Alles wat in het circulaire of super-circulaire ontwerp ook goed haalbaar blijkt te zijn, kunnen we uitvoeren.